Black-outs

Black-out: ineens geen stroom meer. Het kan elk moment gebeuren. Geen licht, geen wifi, geen televisie. Je telefoon kun je ook niet meer opladen. Dat gebeurde op 29 april 2025 in Spanje en Portugal: miljoenen mensen zaten zonder stroom. En een dag later, op 30 april, gebeurde het ook in Nederland: 20.000 huishoudens in Enschede zaten zonder stroom.

Volgens experts neemt de kans op zulke black-outs toe, vooral doordat ons stroomnet het steeds drukker krijgt.

Wat is overbelasting van het stroomnet?
In Nederland gebruiken we allemaal stroom: voor lichten, computers, telefoons, elektrische auto’s, warmtepompen en cv-ketels. Al die stroom loopt via een soort snelweg van kabels en stations: het stroomnet.

Soms is er meer vraag naar stroom dan het net aankan. Dat heet overbelasting. Dan kan de stroom uitvallen: een black-out. Maar dat is niet de enige oorzaak. Ook hacks of sabotage (zoals aanslagen) kunnen ervoor zorgen dat de stroom uitvalt.

Wat doet de overheid?
De overheid probeert black-outs te voorkomen. Ze breiden het stroomnet uit met extra kabels en verdeelstations. Ze werken samen met buurlanden – als de stroom in één land uitvalt kan de rest ondersteunen. Ook maken ze afspraken met bedrijven over hun stroomgebruik en vragen ze via campagnes aan mensen om energiezuinig te leven.

Als dat niet werkt kan de overheid nog verder gaan: met vaste tijden waarop je geen stroom mag gebruiken; en werkzaamheden en evenementen die veel energie gebruiken worden verboden. Dat betekent een bouwstop voor nieuwe woningen. En geen grote festivals meer.

Wat kun jij (en je ouders) doen?
Zo ver hoeft het hopelijk niet te komen. Als we allemaal slimmer omgaan met stroom, blijft er genoeg over voor iedereen. Praat met je ouders, met klasgenoten, met je docent. Moedig hen aan om zuinig om te gaan met stroom op drukke momenten – met name tussen 16.00 en 21.00 uur; zet apparaten uit als je ze niet gebruikt; en koop vooral zuinige apparaten. Samen kunnen we black-outs voorkomen.

En als de stroom toch uitvalt?
Als de stroom tóch uitvalt is het belangrijk om niet in paniek te raken. Gebruik de checklist:

• Vraag buren of zij ook storing hebben, zo weet je of de storing groter dan jouw huis is.
• Meld de storing bij je netbeheerder of kijk op storingskaart.nl.
• Trek gevoelige apparaten uit het stopcontact, zodat ze niet beschadigen wanneer de stroom terugkeert (tv, computer, oplader).
• Gebruik een zaklamp voor licht en dekens voor warmte.
• Laat de koelkast en vriezer dicht. Zo blijft het eten langer koel.

Zo ben jij goed voorbereid als het licht uitvalt!